ที่มา facebook พิรัตน์ โลกาพัฒนา (หมอแมว)
คุณถามหมอแมวตอบ (หมอแมวเจอFacebookบังคับเปลี่ยนชื่อ ไม่ต้องงงนะครับว่าหมอนี่ใคร)
คำถาม : ยาคู่มรณะนี่เป็นเรื่องจริงหรือเปล่าคะหมอ
คำตอบ : งั้นมาดูทีละตัวครับ
0. ตั้งชื่อว่ายาคู่มรณะ แปลว่ากินแล้วอันตรายมากถึงตาย
ดังนั้นมาดูว่าจริงไหม
1. ยานอนหลับกับยาแก้แพ้
มีฤทธิ์กดประสาททั้งคู่ แต่ลำพังการกดจากยาแก้แพ้ที่เสริมเข้าไปกับยานอนหลับไม่น่ามาก
การจะนอนหลับแล้วตายจากการกินยาพวกยานอนหลับหรือยากดประสาท คือในคนที่ เป็นหอบหืดถุงลมโป่งพองหรือOSAหรือกินเหล้า
ดังนั้น ข้อนี้ไม่ถึงกับจริง
ถ้ากังวล ให้กังวลที่ตัวยานอนหลับเป็นหลัก
2. ยาละลายลิ่มเลือดกับน้ำมันปลา
ในทางทฤษฎี2ตัวนี้พอกินพร้อมกันจะเพิ่ม"ตัวเลข"ค่าความไม่แข็งตัวของเลือดเล็กน้อย
ในการทดลองวิจัย เค้าทำเรื่อง "แอสไพริน"(ยาต้านเกล็ดเลือด) กับ "น้ำมันปลา"
ตัวเลขค่าการแข็งตัวของเลือดผิดปกติกว่าเดิมเล็กน้อย
แต่ไม่มีผลทำให้เลือดออกเพิ่มขึ้นหรือบาดเจ็บเสียชีวิตเพิ่มขึ้น
ดังนั้น ข้อนี้ไม่จริงหากเป็นแอสไพริน
แต่ถ้าหากเป็นยาWarfarinที่ใช้ลดการแข็งตัวของเลือด ตัวนี้ต้องระวังอยู่แล้ว (ซึ่งไม่เฉพาะน้ำมันปลา แต่อาหารเสริมสมุนไพรยาต่างๆ กินแล้วมีผลกับwarfarinได้เพียบ)
3. ยารักษาสิวกับวิตามินA
ยารักษาสิวมีหลายจำพวก บอกแค่นี้สั้นมาก อย่างยาปฏิชีวนะรักษาสิว กับวิตามินAก็กินได้ไม่อันตราย
ถ้าจะตีความให้ใกล้เคียงที่สุดก็คือ ยาในกลุ่มอนุพันธ์ของวิตามินA เช่น RetinA พวกนี้ถ้าไปกินวิตามินA วิตามินที่กินจะทำให้ยาเกิดผลข้างเคียงมากกว่าปกติ
ดังนั้นข้อนี้ไม่จริง ... เพราะบอกกว้างไป ต้องบอกให้จำเพาะกว่านี้ ไม่งั้นคนตื่นตระหนก
4. ยาลดความดันกับยาขยายหลอดลม
ข้อนี้ไม่จริง
ยาลดความดันกับยาขยายหลอดลมส่วนใหญ่กินคู่กันได้
คนเป็นโรคหอบหืดบางคน อาจจะกินยาความดันบางตัวไม่ได้ เช่นยาความดันในกลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์
แต่มาเขียนว่ายาลดความดันกับยาขยายหลอดลมห้ามกินคู่กันตามนี้ ไร้สาระมาก จั่วหัวเรียกคนมาอ่านชัดๆ
5. ยาขับปัสสาวะกับกาแฟ
ไม่จริง กาแฟอาจจะมีฤทธิ์ขับปัสสาวะอย่างอ่อน แต่ว่าการกินแบบนี้ไม่ได้ทำให้ตาย
6.ยาลดความอ้วนกับยาไทรอยด์หรือขับปัสสาวะ
ไม่จริงและจริง
ยาลดความอ้วนที่ถูกหลักการทางการแพทย์จะต้องปรับตามตัวคนไข้แต่ละคน
ปัญหาในข้อนี้เกิดจาก ในบางครั้งมีการเอายาไทรอยด์หรือขับปัสสาวะมาใช้ลดความอ้วน - หรือในอาหารเสริมลดความอ้วนที่ผสมไซบูทรามีนซึ่งห้ามใช้ในคนที่เป็นไทรอยด์เป็นพิษหรือใช้ยาขับปัสสาวะ
ดังนั้น ข้อนี้เอาเป็นว่าก็ตอบไว้ว่าระวังไว้แล้วกัน เพราะจริงๆต้องตอบว่าไม่จริง
แต่ในทางปฏิบัติ อาหารเสริมหลายตัวในท้องตลาดที่บอกว่าลดความอ้วนไม่ผสมยา ... ก็ผสมกัน แล้วมาแถว่าห้ามคนเป็นไทรอยด์กิน คือจริงๆมันผสมแหละ
7.ยาฆ่าเชื้อกับส้มโอ
ข้อนี้ผมว่าพิมพ์ผิดนะ
... คือ ส้มโอ เป็นผลไม้ตระกูลส้ม ที่มีสารในกลุ่มFuranocoumarin
สารตัวนี้ไปยุ่งกับเอนไซม์ในตับที่คอยทำงานด้านปรับเปลี่ยนโครงสร้างสารที่กินเข้าไป
ดังนั้นการกินน้ำส้มโอมากๆ หรือกินส้มโอเยอะๆ จะส่งผลทำให้ตับทำงานผิดไปจากปกติ ทำให้ยาที่กินเข้าไปมีการทำงานเปลี่ยนไปจากที่คาด
ปัญหาคือ ยาปฏิชีวนะที่ผ่าน Cytochrome P450 CYP3A4 มันมีไม่เยอะ (ไม่ต้องถามว่าจำได้ไง ผมจำไม่ได้ อันนี้เปิดหาเอา)
ยากลุ่มอื่นที่ไม่ใช่ยาปฏิชีวนะมากกว่า
เอาเป็นว่าอยากรู้ว่ายาไหนบ้าง ไปพิมพ์อ่านเรื่อง Grapefruitห้ามกินกับยาอะไร เพราะGrapefruitเจอในต่างประเทศบ่อยกว่า แต่ส่งผลเหมือนส้มโอ
8. ยาพาราเซตามอลกับสมุนไพร
ไม่จริง
เป็นความจริงที่ยาพาราเซตามอลมีผลต่อตับหากกินเกิน
เป็นความจริงที่สมุนไพรจำนวนมากมีผลต่อตับหากกินเกินหรือติดต่อกันนานๆ
แต่ถ้ากินอย่างถูกต้อง ถูกขนาด มันก็กินได้ ไม่ตาย
ทั้งนี้ พาราอย่ากินเกินวันละ 8 เม็ด
ส่วนสมุนไพรให้หมอแผนไทยที่ได้รับการรับรองหรือน่าเชื่อถือเป็นผู้สั่ง อย่าซื้อกินเอง (ถ้าซื้อกินเอง ต่อให้ไม่กินยาพาราเซตามอล เวลากินผิดวิธีก็เห็นค่าตับขึ้นพรวดๆกันหลายคน)
9. ยาบำรุงเลือดกับธาตุเหล็ก (เลือดหมู บลาๆๆ)
ไม่จริง ระดับธาตุเหล็กที่กินเวลากินคู่กันมันไม่ได้อันตรายขนาดนั้น
ทั้งนี้หากกินยาบำรุงเลือดถูกต้องตามหลักวิชาการนะ
ทั้งนี้ มีที่น่าสนใจอยู่อย่างนึง
ยาทั้งหมดใน 9 ข้อนี้ มีParacetamolและยาแก้แพ้ เพียงสองชนิดเท่านั้นที่ซื้อมากินเองได้
ส่วนที่เหลือ เป็นยาที่ต้องสั่งจ่ายโดยแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์ ไม่ให้ซื้อมากินเอง
ถ้าสงสัยก็ถามคนที่สั่งจ่ายครับ
ส่วนใครซื้อมากินเอง ... จริงๆควรจะกลัวผลข้างเคียงจากการใช้ยาไม่ถูกวิธีมากกว่าเรื่องการกินยาคู่กันแบบนี้ครับ
